Nieuws algemeen

De BRICS-top die vandaag in de Russische stad Kazan begint, is voor Rusland en voor president Vladimir Poetin persoonlijk een pr-gebeurtenis van de eerste orde. Rusland gebruikt de top om te bewijzen dat het land, alle westerse sancties ten spijt, verre van geïsoleerd is in de wereld. BRICS, de club van niet-westerse landen die sinds 2010 bestond uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, werd begin dit jaar uitgebreid met vier landen: Egypte, Ethiopië, Iran en de Verenigde Arabische Emiraten, en dus spreken we nu ook wel van de BRICS+. Saudi-Arabië zou aanvankelijk ook toetreden, maar heeft vooralsnog afgezien van een volwaardig lidmaatschap. Zij zullen samen met vertegenwoordigers van pakweg 25 andere landen hun opwachting maken in de stad aan de Wolga, de hoofdstad van de olierijke en overwegend islamitische deelrepubliek Tatarstan. De keuze viel op Kazan mede omdat de stad al de nodige ervaring heeft met het organiseren van grote evenementen, zoals tijdens het WK voetbal in 2018. Poetin kan dus een groot aantal prominente gasten ontvangen, onder wie de Chinese president Xi Jinping, de Indiase premier Modi, de secretaris-generaal van de VN Guterres en de Turkse president Erdogan. Globale meerderheid Poetin laat geen gelegenheid na om te onderstrepen dat Rusland met de BRICS-landen aan zijn zijde een van de leiders is van de ‘globale meerderheid’. De BRICS-landen zelf omvatten pakweg 45 procent van de wereldbevolking, en een meerderheid is al snel bereikt als je de tientallen landen meerekent die volgens Poetin staan te dringen om zich aan te sluiten, of in ieder geval nauw samen te werken. Onder de gegadigden zijn landen als Turkije en Pakistan. Maar niet alle BRICS-leden zijn even happig op verdere uitbreiding. Nu al houden de deelnemende landen er over tal van zaken uiteenlopende opvattingen op na, zoals over de Russische inval in Oekraïne en de gevolgen daarvan. En bijvoorbeeld India ziet buurland Pakistan liever buiten dan binnen de club. Met een groter aantal lidstaten zullen waarschijnlijk ook de onderlinge irritaties toenemen. Andere wereldorde Poetin ziet de BRICS graag groeien, want uitbreiding “vergroot het gezag en de invloed” van de club, die streeft naar een andere wereldorde waarin de Verenigde Staten niet langer de eerste viool spelen. Nu al, betoogt Poetin, is de bijdrage van de BRICS-landen aan de wereldeconomie groter dan die van de G7, de groep van rijke industrielanden onder aanvoering van de VS. Rusland maakte eerder bijna twee decennia (toen onder de naam G8) deel uit van de groep, tot het land werd geschorst vanwege de annexatie van de Krim. Dompers voor Poetin Maar aan de vooravond van de top in Kazan hebben verschillende landen toch fijntjes laten weten dat ze juist niet het lidmaatschap van de BRICS ambiëren, onder hen de voormalige Sovjetrepublieken Kazachstan en Armenië. Dat Rusland juist nu de import van een aantal landbouwproducten uit Kazachstan aan banden heeft gelegd is daarom misschien geen toeval. Armenië probeert zich al langer te onttrekken aan de Russische invloed en denkt er voorlopig niet aan aan te kloppen bij de BRICS. En er zijn meer dompers voor Poetin. De Braziliaanse president Lula da Silva heeft afgezegd en zal alleen via een videoverbinding deelnemen aan de top in Kazan. Russisch-Iraans akkoord En hoewel de Iraanse president Masoud Pezeshkian wel zelf naar Kazan komt, gaat de geplande plechtige ondertekening van een langverwacht strategisch verdrag tussen Rusland en Iran niet door. De ondertekening zal op een niet nader genoemd tijdstip plaatsvinden, mogelijk bij een eerste officiële bezoek van Pezeshkian aan Moskou. De inhoud van dat Russisch-Iraanse akkoord is niet bekend, maar naar verwachting zal het overeenkomsten vertonen met een soortgelijk verdrag dat Poetin eerder dit jaar tekende met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, en dat hij vorige week ter ratificatie naar het parlement heeft gestuurd. In dat akkoord staat dat Rusland en Noord-Korea elkaar militair zullen steunen in het geval dat een van beiden wordt aangevallen.

Goedemorgen! Rusland organiseert voor het eerst in lange tijd een BRICS-top. En de advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie komt met een advies over derdelanders uit Oekraïne. Eerst het weer: Flinke perioden met zon afgewisseld met enkele stapelwolken. Op de meeste plaatsen blijft het vandaag droog. De temperatuur loopt op naar maximaal 16 graden. Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist? Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat ondernemers voorlopig toch wel in de ‘zero-emissiezones’ moeten kunnen blijven rijden. Veertien Nederlandse steden stellen vanaf 1 januari 2025 dat soort zones in. Alleen elektrische bedrijfswagens zonder uitstoot worden dan nog toegelaten. Sommige ondernemers vinden de kosten voor een elektrisch busje te hoog. Een voorstel van de VVD voor een landelijke uitzondering krijgt in ieder geval steun van de PVV, BBB, SGP, Forum, Denk en JA21. Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit: Bijna alle landen van de wereld komen deze week in Colombia bij elkaar op een internationale top over biodiversiteit. Ze praten er over het verlies van het aantal soorten planten en dieren. Dat probleem speelt ook in Nederland: Fijne dinsdag!

In Cuba zijn zeker zes mensen overleden door orkaan Oscar. Dat heeft president Miguel Díaz-Canel bekendgemaakt. Waar en hoe de dodelijke slachtoffers zijn gevallen, noemde de president niet. De orkaan raasde gisteren over het oosten van het eiland. Bijna alle Cubanen zaten toen al voor de derde dag op rij zonder stroom. Een van de grootste elektriciteitscentrales van het land was volgens het Cubaanse ministerie uitgevallen. Het land kampt al jaren met een energiecrisis. Door de storm werd het nog lastiger om de stroomvoorziening te repareren, zeiden de autoriteiten. Op sommige plekken was de elektriciteit tijdelijk even hersteld, maar viel de stroom al snel weer uit. Inmiddels is ongeveer een derde van de elektriciteit in het land weer hersteld, zei de president. Ook kondigde hij aan dat hij niet zal afreizen naar de BRICS-top in Rusland omdat hij in het land wil blijven om “in de voorste gelederen te staan”. In de hoofdstad Havanna leidde de situatie tot protest. Inwoners trokken de straat op en maakten massaal lawaai met potten en pannen om hun onvrede te uiten:

Bij een Israëlische aanval op een school in Jabalia, zijn zeker tien mensen gedood en dertig anderen gewond geraakt. Dat meldt het Palestijnse persbureau Wafa. In de school in het vluchtelingenkamp in het noorden van Gaza hadden ontheemde Palestijnen hun toevlucht gezocht. Het Israëlische leger heeft de aanval nog niet bevestigd. De afgelopen weken startte het leger een nieuw offensief in het noorden van Gaza. Volgens Israël is dat om te voorkomen dat Hamas zich daar zou groeperen. Door het offensief kunnen tienduizenden burgers geen kant op. Palestijnen die probeerden te vluchten, zeiden door het leger onder vuur te zijn genomen. Sinds het nieuwe offensief zijn er volgens Palestijnse hulpverleners meer dan 600 Palestijnen gedood. Tientallen lichamen zouden nog altijd op straat liggen. Afgelopen vrijdag vertelden inwoners van de vluchtelingenstad aan persbureau Reuters hoe Israëlische tanks wegen en huizen opbliezen. Die dag kwamen tientallen mensen in de stad om het leven. Humanitaire hulp Ook in een andere stad in het noorden van de Gazastrook vielen gisteravond dodelijke slachtoffers, meldt nieuwszender Al Jazeera op basis van medische bronnen in het gebied. In de stad Beit Hanoun zouden drie mensen zijn gedood bij een Israëlische aanval op een schuilplaats. Ook die stad is van de buitenwereld afgesloten door het Israëlische leger. Gisteren zei Philippe Lazzarini van de VN-hulporganisatie UNRWA dat Israël blijft weigeren om humanitaire hulp door te laten naar het noorden van de Gazastrook. Hij herhaalde dat mensen die proberen te vluchten worden gedood en dat hun lichamen op straat worden achtergelaten. Ook zouden missies om mensen onder het puin vandaan te halen niet zijn toegestaan.

De Peruaanse oud-president Alejandro Toledo is veroordeeld tot een gevangenisstraf van ruim 20 jaar voor het aannemen van steekpenningen van het Braziliaanse bouwbedrijf Odebrecht. De 78-jarige Toledo was van 2001 tot 2006 president van Peru. Tijdens zijn presidentschap zou hij 35 miljoen dollar hebben gekregen van het bouwbedrijf in ruil voor een grote opdracht. Odebrecht kreeg in ruil voor het smeergeld de opdracht om een weg aan te leggen die het zuiden van Peru verbindt met Brazilië. Odebrecht, dat tegenwoordig Nonovor heet, gaf in 2016 toe in meerdere landen ambtenaren te hebben omgekocht. Ook Nederlandse bedrijven werden verdacht van betrokkenheid bij de grote corruptiezaak. De oud-president woonde jarenlang in de Verenigde Staten. Daar werd hij in 2019 op verzoek van Peru gearresteerd, waarna hij onder huisarrest werd geplaatst. Vorig jaar werd Toledo uitgeleverd aan Peru. Hij heeft de beschuldigingen van witwassen ontkend. Gevangenis voor oud-presidenten Toledo is niet de enige oud-president die gevangenzit. Voor de voormalige presidenten is een speciale gevangenis gebouwd aan de rand van Lima. Ook voormalig president Pedro Castillo zit vast, nadat hij vlak voor een afzettingsprocedure tegen hem het parlement wilde ontbinden. Dat leidde tot zijn afzetting en arrestatie. Vorige maand overleed oud-president Alberto Fujimori, die een gevangenisstraf van 25 jaar had gekregen voor zijn betrokkenheid bij de moord op 25 Peruanen in de jaren 90. Hij kwam vorig jaar vervroegd vrij, omdat hij gezondheidsklachten had. Een andere voormalige president, Peru Alan Garciá, werd ook verdacht van het aannemen van steekpenningen van Odebrecht. Garciá schoot zichzelf door het hoofd bij zijn arrestatie en overleed aan zijn verwondingen. Ook de huidige president, Dina Doluarte, wordt beschuldigd van het aannemen van steekpenningen. Het Openbaar Ministerie van Peru diende in mei dit jaar een aanklacht tegen haar in.